Çocuklar Zorla Özür Dilediklerinde Empati Eksik Kalıyor
Özür dilemek, temelinde samimiyetin ve empatinin yattığı bir sosyal kavram. Bu bağlamda, çocuklara mağdurun bakış açısını anlamada yardımcı olmak, isteksiz bir "özür dilerim"den çok daha yapıcı bir yaklaşım sunuyor.
7-9 yaş arası çocuklar, zorla özür dilemeye teşvik edildiğinde, cezalandırılma korkusu gibi çeşitli nedenlerden dolayı özür dileyebilmektedirler. Bu yaş grubunda, özür dilemenin önemini kavramaya başlamış olsalar da, hatanın sorumluluğunu alma ve mağdurla empati kurma konusunda hala zorlanabilirler. Daha küçük yaştaki çocuklar ise, karşısındakini neden incittiğini anlamakta güçlük çekebilirler. Özellikle 2 yaş civarındaki çocuklar, benmerkezci bir bakış açısına sahip olduklarından, parkta bir akranını itmek gibi davranışların yanlış olduğunu kavramakta zorlanabilirler. Bu gibi durumlarda, çocuğa özür diletmek yerine, önce durumun nedenlerini ve sonuçlarını anlamasına yardımcı olmak gerekir.
Bazı çocuklar talimatları yerine getirmek ve sorunlardan kurtulmak için isteksizce özür dileyebilirler. Bu gibi durumlarda, çocuğun samimiyetsiz ve duygusal açıdan kopuk bir özür dilediğini gözlemlemek mümkündür.
Çocuklara Özür Dilemek Ne Zaman Öğretilmeli?
Çocuklara özür dilemeyi öğretmek, sağlıklı ilişkiler kurmaları ve sorumluluk sahibi bireyler olmaları için çok önemlidir. Peki, bunu nasıl yapacağız? Cevap basit: Doğru zamanda ve doğru şekilde!
Çocuğunuzu hatasıyla yüzleştiği anda özür dilemeye zorlamak pek işe yaramaz. Hatta bu durum, onu daha da öfkeli ve inatçı hale getirebilir. Onun yerine, sakin ve sevgi dolu bir ortamda, birlikte keyifli vakit geçirirken özür dilemeyi öğretmeye çalışın.
Bu gibi konularda kitaplar ebeveyn çocuk iletişimimizi güçlendirmede bir araç olabilir. Aynı zamanda dili ve çizimleri ile çocuğun öğrenme sürecini kolaylaştırabilir.
4-5 yaşından itibaren çocuklar ile özür dilemek üzerine konuşmaya başlayabilirsiniz.
Çocukların kalplerinde büyüdükçe kocaman bir dünya kurulmaya başlar. Bu dünyada sevgi, saygı ve dostluk gibi değerler filizlenir. Peki ya bir hata yaptığımızda? İşte tam da bu noktada "Özür dilerim." cümlesi devreye girer ve sihirli bir değnek gibi kalplerdeki buzları eriterek durumu iyileştirir.
Özür dilemek ile ilgili sohbetlerinizi daha da zenginleştirmek için Usborne’un sevilen serisi “Very First Questions and Answers - Why Should I Say Sorry?" kitabı yardımınıza koşacak. Kitap küçük yaşlardan itibaren en temel sorular üzerinden çocukların anlayabileceği dilde cevaplar sunuyor.
Kitapta neler mi var?
1) Neden özür dilemeliyiz?
2) Özür dilemek kolay mıdır?
3) Nasıl özür dilemeliyiz?
4) Hatalı bir davranış yapmadan önce kendimizi durdurabilir miyiz?
5) Herkes özür dilemeli mi? gibi temel soruların cevapları ve dahası!
Kitabın iç sayfalarındaki şaşırtıcı kapakçıklar minikleri sayfalara daha da çekiyor ve kitap okumayı keyifli hale getiriyor.
Unutmayalım ki, özür dilemek samimi ve içten olmalıdır. Çocuğun sadece "özür dilerim" demeyi değil, hatasını anlamasını ve tekrarlamamak için çaba göstermesini de sağlamak gerekir.